16 kwietnia 1972 r. z Centrum Kosmicznego im. Kennedy’ego wystartowała sześcioosobowa misja Apollo 16. Jej celem był wyżynny obszar zlokalizowany na zachód od Morza Nektaru i Zatoki Grubiaństwa (Sinus Asperitatis), w trójkącie między kraterami Lindsay, Anděl i Kant. Osiągnięto go po pięciu dniach lotu.
Podczas 20 godzin spędzonych na powierzchni Księżyca zebrano prawie 100 kg próbek, a załoga przejechała ok. 27 km łazikiem księżycowym LRV. Większość z nas kojarzy zapewne wyprawę Apollo 16 właśnie ze zdjęciami przedstawiającymi te zmotoryzowane wojaże. Nie wszyscy wiedzą jednak, że na pokładzie lądownika LM znalazł się także sprzęt astronomiczny, który astronauci zabrali ze sobą na powierzchnię Księżyca, dokonując pierwszych w historii obserwacji astronomicznych z innego niż Ziemia ciała niebieskiego!
Far Ultraviolet Camera/Spectrograph
Mowa o teleskopie nazwanym Far Ultraviolet Camera/Spectrograph, pracującym w dwóch trybach – jako kamera rejestrująca obrazy w ultrafiolecie, albo jako spektrograf. Instrument został zbudowany przez George Carruthersa z Naval Research Laboratory. John Young wykonał z jego pomocą obserwacje obiektów głębokiego nieba: gromad gwiazd, mgławic czy Wielkiego Obłoku Magellana. Teleskop skierowano też w kierunku Ziemi, rejestrując obraz zewnętrznych warstw ziemskiej atmosfery w ultrafiolecie.
Dzięki 7,5 centymetrowemu teleskopowi Far Ultraviolet Camera/Spectrograph na Ziemię powróciło 178 cennych naukowo obrazów. Sam instrument pozostał jednak na powierzchni Księżyca. Być może w przyszłości ktoś pokusi się o odzyskanie go i dostarczenie do jakiegoś ziemskiego muzeum? Tymczasem w Smithsonian National Air and Space Museum można już dziś zobaczyć egzemplarz zapasowy, odrestaurowany na użytek ekspozycji przez jego twórcę: https://airandspace.si.edu/exhibitions/apollo-to-the-moon/online/later-missions/apollo-16.cfm.
Zobacz także:
