Już jest! Zapowiadana od kilku dni wersja PDF, pozwalająca uzyskać wydruk wielkoformatowy mapy nawet w rozmiarze B0 (1×1,4 m!) została właśnie udostępniona na astrostronie. Bitmapa z grafiką przedstawiającą tarczę Księżyca będzie miała w skali B0 rozdzielczość 150 dpi. To wystarczy aby uzyskać dobrą jakość szczegółów w inkjetowym druku wielkoformatowym z rozdzielczością 360, a nawet 720 dpi.
Elementy tekstowe mają idealną precyzję, jako że zachowują wektorowy charakter – skala wydruku nie wpływa w żaden sposób na ich jakość. Co więcej, zachowany jest także ich tekstowy format, co pozwala na tekstowe przeszukiwanie zawartości PDF-a i odnajdywanie formacji terenowych. Wystarczy skorzystać z wyszukiwarki wbudowanej w przeglądarkę PDF lub WWW (zazwyczaj Ctrl+F).
Grafika została zoptymalizowana pod kątem wydruku. Po serii prób wykonywanych na mojej drukarce laserowej dobrałem jasność i kontrast grafiki tła tak, aby pogodzić czytelność formacji terenowych z czytelnością etykiet – także na ekranie, bo plik PDF służy przecież także do oglądania na ekranie. Niezależnie od niego, udostępniam oczywiście również wersję bitmapową w formacie PNG, dedykowaną zastosowaniom ekranowym.
Zgodnie z sugestiami kolegów, mapę uzupełniłem o oznaczenie lądowisk wybranych misji księżycowych. Klucz wyboru jest prosty – ograniczyłem się do tych, które z sukcesem wylądowały na powierzchni. Wyjątkiem jest Łuna 2 – pierwszy statek kosmiczny, któremu udało się „trafić” w Księżyc. Mimo, że spotkanie zakończyło się uderzeniem w powierzchnię, misja zakończyła się sukcesem – trafia zatem na mapę…
Kolor i druk
Obiekty w pliku PDF zapisane są w przestrzeni barwnej RGB. Standardowo, przygotowując pracę do druku, należałoby zapisać ją w przestrzeni CMYK właściwej dla końcowego urządzenia drukującego. Co jednak zrobić gdy urządzenie to nie jest znane? Przestrzeni takich może być tyle ile urządzeń drukujących, na które trafi ten plik. W dodatku każda z nich jest węższa niż oryginalna przestrzeń RGB – zamiana na CMYK oznacza jej „przycięcie” pod kątem techniki druku.
Uznałem, że nie ma sensu wypuszczać PDF-a w wersji CMYK z użyciem profili przeznaczonych dla druku offsetowego. Mapa zapewne nie trafi nigdy na maszyny offsetowe, a drukarki i plotery inkjetowe dają zazwyczaj szerszy gamut kolorystyczny niż farba offsetowa. Dlatego pozostawiam wszystko w oryginale – czyli w przestrzeni RGB.
To oznacza niestety, że efekty w druku są loterią, a jej efekty zależą już wyłącznie od jakości sterownika, rasteryzującego ostatecznie obraz wysyłany do drukarki. Jeżeli jest to wysokiej jakości RIP w profesjonalnej drukarni wielkoformatowej, z usług której proponuję skorzystać, efekty będą przewidywalne i możliwie zbliżone do tego co widać na ekranie. Jeżeli korzystacie z domowej drukarki obsługiwanej przez niekoniecznie wyrafinowany sterownik, efekty mogą być bardzo różne.
Niezależnie gdzie i jak drukujecie, oznacza to większe lub mniejsze koszty – w wypadku formatu B0 będą to koszty znaczące. Dlatego zalecam wstępne wykonanie próbnych wydruków małych fragmentów mapy.
Liczę na to, że konieczność poniesienia kosztów związanych z drukiem zachęci Was do przeglądnięcia mapy pod kątem ewentualnych błędów – byłoby szkoda wydrukować ją i powiesić na ścianie by po tygodniu odkryć literówkę w nazwie krateru…
Gdzie szukać wykonawcy wydruku wielkoformatowego?
Szukajcie firm reklamowych i drukarni wyposażonych w ploter wielkoformatowy. Maszyny tego typu służą rozmaitym celom, niektóre drukują wielkie banery i siatki, w wypadku których rozdzielczość druku nie musi być wysoka. Szukajcie plotera przeznaczonego do druku o wysokiej jakości i formatów typu plakatowego, przeznaczonych do oglądania z bliska i ekspozycji we wnętrzach.
Jak zabezpieczyć i wykończyć wydruk?
Drukarki wielkoformatowe ink-jet posługują się bardzo różnymi atramentami. Są wśród nich np. atramenty solwentowe, odporne na działanie UV i przeznaczone do ekspozycji na zewnątrz – ale niewskazane do użytku we wnętrzach ze względów zdrowotnych. Wysoką odporność na UV zachowują atramenty pigmentowe, dają jednak słabszy kontrast w porównaniu ze zwykłym atramentem wodnym.
Niezależnie od tego jaki atrament wybierzecie, wydruk warto zabezpieczyć poprzez laminowanie, co chroni nie tylko przed UV, ale także przed uszkodzeniami mechanicznymi. Laminowanie pozwala zatem użyć atramentu dającego najlepszy efekt kolorystyczny, bez oglądania się na jego odporność na UV.
Usługę laminowania można połączyć z naniesieniem wydruku na sztywny podkład piankowy. Płyta piankowa o 5 mm grubości pozwala na eksponowanie wydruku nawet bez dodatkowej oprawy. Firma zajmująca się drukiem wielkoformatowym może zaproponować Wam własne sposoby ostatecznego wykończenia i oprawienia pracy – np. płyta piankowa + delikatny profil brzegowy z tworzywa lub aluminium.
Najważniejsze zmiany w wersji 1.3
- Dodanie lądowisk wybranych misji księżycowych (Łuna, Surveyor, Apollo, Chang’e).
- Dodanie wersji PDF do wydruku.
- Wersja PDF została uzupełniona o:
– słowniczek łacińsko-polski nazw własnych,
– zestawienie podstawowych danych fizycznych i orbitalnych Księżyca
– zestawienie wybranych misji, które osiągnęły księżycową powierzchnię. - Korekta jasności i kontrastu elementów mapy.
- Korekty błędów w nazewnictwie i dodanie kilku nowych formacji terenowych.
- Ograniczenie listy „polskich” kraterów do nazw zakwalifikowanych oficjalnie jako polskie przez Międzynarodową Unię Astronomiczną.
Super pracę wykonałeś. Sama mapa to nie wszystko. Jest jeszcze wiele informacji dodatkowych. Podziwiam. Będę korzystał. Znalazłem obiekty o których istnieniu nie miałem pojęcia. Dotychczas głównie używałem Virtual Moon Atlas, ale Twoje dzieło jest wspaniałe i już jest u mnie na pulpicie.
Dziękuję bardzo. Sam korzystam z Virtual Moon Atlas i jest to świetne oprogramowanie. Tu pomysł był taki żeby zrobić nie tylko wersję polską, ale przede wszystkim pojedynczy plik, niewymagający uruchamiania programów i nauki ich obsługi. Traktuję to jako formę uzupełnienia tego co dają takie interaktywne mapy w sytuacjach, gdy wygodniej jest skorzystać z pojedynczego, prostego pliku.